Szkaplerz Karmelitański

O nabożeństwie Szkaplerza karmelitańskiego, jego przywilejach, historii i zobowiązaniach w prosty sposób mówimy w prezentacji.

Jest to znak wyrażający macierzyńską miłość Maryi, oraz nasze przyjęcie i odwzajemnienie tej miłości.

Pierwotnie to szata wierzchnia, którą mnisi przywdziewali na habit zakonny w czasie ręcznej pracy. Osoby świeckie przyjmują szkaplerz w postaci dwóch prostokątnych kawałków materiału połączonych tasiemką i opadających na piersi i plecy. Istnieje także forma medalika szkaplerznego.

Podstawą nabożeństwa szkaplerznego jest potwierdzone przez Kościół objawienie z XIII w., dzięki któremu szkaplerz stał się znakiem matczynej opieki Maryi wstawiającej się za nami przed Bogiem w kwestii naszego wiecznego zbawienia. Szkaplerz wyraża pragnienie naśladowania Maryi, Jej stylu życia i cnót, szczególnie cnoty czystości przeżywanej według własnego stanu.

HISTORIA SZKAPLERZA

Szkaplerz karmelitański jest ściśle związany z historią i duchowością zakonu karmelitańskiego. Według tradycji Matka Boża objawiła się św. Szymonowi Stockowi, generałowi Zakonu, w nocy z 15 na 16 lipca 1251r. i powiedziała: "Przyjmij, najmilszy synu, Szkaplerz twojego zakonu. Kto w nim umrze, nie dozna ognia piekielnego. Oto przywilej dla ciebie i wszystkich karmelitów".

Przywileje i łaski Szkaplerza św. były potwierdzone wielokrotnie przez papieży. Potwierdzili je: Klemens VII (bullą z 12 sierpnia 1530r.), Pius V, Grzegorz XIII, Paweł V, Klemens X, a nabożeństwo szkaplerzne polecali wiernym: Pius XI, Pius XII (1951r.), Paweł VI, Jan Paweł II (2001r.).

"Szkaplerz w istocie jest "habitem". Ten, kto go przyjmuje, zostaje włączony w mniej lub bardziej ścisłym stopniu do zakonu karmelitańskiego, poświęconego służbie Matki Najświętszej, aby doświadczać słodkiej i macierzyńskiej obecności Maryi w codziennym trudzie przyoblekania się w Jezusa Chrystusa" (bł. Jan Paweł II). Serce nabożeństwa szkaplerznego stanowi oddanie się Maryi, poświęcenie się na Jej służbę, pamięć o Niej, życie w zjednoczeniu z Nią, upodobnienie do Niej i naśladowanie Jej cnót.

Matka Boża Szkaplerzna

DUCHOWE ZNACZENIE SZKAPLERZA

Szkaplerz jest "szatą Maryi", znakiem pokuty i nawrócenia. Kto przyjmuje Szkaplerz św., wyrzeka się złego ducha, odnawia przyrzeczenia chrztu św. i oddaje się Maryi jako Jej dziecko. Kto przyjmuje Szkaplerz, przyjmuje - jak św. Jan Apostoł pod krzyżem - Maryję do siebie, by żyć w zjednoczeniu z Nią i Jej służyć.

Szkaplerz oznacza poświęcenie się Niepokalanemu Sercu Maryi i naśladowanie Jej cnót, szczególnie cnoty czystości i pokory. "Niech wszyscy noszący Szkaplerz św. który jest pamiątką otrzymaną od Matki Bożej, widzą w nim oznakę poświęcenia się Niepokalanemu Sercu Dziewicy" (bł. Jan Paweł II).

Szkaplerz oznacza przymierze przyjaźni z Maryją, w którym Ona zobowiązuje się dopomóc nam do zbawienia i uświęcenia, a my zobowiązujemy się do Jej naśladowania, służenia Jej i rozszerzania Jej czci.

Szkaplerz oznacza habit Zakonu poświęconego służbie i czci Matki Bożej. Przyjmując Szkaplerz, pragniemy odtąd żyć tym samym duchem Karmelu, pełnić tę samą misję i żyć w zjednoczeniu z Maryją, dla Maryi, przez Maryję i w Maryi.

OBIETNICE SZKAPLERZNE

Cała maryjna tradycja Karmelu wiąże ze Szkaplerzem św. dwie wielkie obietnice Maryi i dwie łaski, które z nich wypływają:

• "Kto w nim umrze, nie dozna ognia piekielnego" (słowa Matki Bożej wypowiedziane do św. Szymona). Maryja tym samym obiecuje wszystkim odzianym Szkaplerzem św. pomoc na drodze zbawienia.
• Wybawienie z czyśćca w pierwszą sobotę po naszej śmierci. Jest to tak zwany przywilej sobotni. Matka Boża zapewniła rychłe wybawienie z czyśćca (bulla papieża Jana XXII, 1322r.) tym, którzy nosząc Szkaplerz, zachowają czystość według stanu i wierność modlitwie: "Ja, Matka, w pierwszą sobotę po ich śmierci miłościwie przyjdę do nich i ilu ich zastanę w czyśćcu, uwolnię i zaprowadzę ich na świętą górę żywota wiecznego". Maryja tym samym obiecuje wszystkim odzianym Szkaplerzem pomoc na drodze uświęcenia.
• Pomoc i obrona w niebezpieczeństwach duszy i ciała. Maryja obiecuje wspierać nas na drodze naśladowania Chrystusa, a zwłaszcza w godzinę naszej śmierci, oraz pomóc nam w ostatecznej walce o wieczne zbawienie.
• Uczestnictwo w dobrach duchowych całego zakonu karmelitańskiego za życia i po śmierci (w Mszach św., pokutach i modlitwie, odpustach i ofiarach), gdyż Matka i Królowa Karmelu jednoczy z sobą w jedną rodzinę tych, którzy przyjmują Szkaplerz święty.

ZOBOWIĄZANIA SZKAPLERZNE

Aby dostąpić spełnienia wielkich obietnic związanych ze Szkaplerzem, potrzeba z naszej strony gotowości do podjęcia pewnych zobowiązań:

• Zobowiązujemy się do czynienia pokuty. Podstawowymi wymaganiami dla spełnienia się pierwszej obietnicy są: staranie o swoje zbawienie, zachowywanie przykazań Bożych i kościelnych, unikanie grzechu śmiertelnego i życie w łasce uświęcającej. Jest to także świadome i dobrowolne podejmowanie wyrzeczeń, umartwień i pokuty w celu przezwyciężenia zła, wynagrodzenia Bogu i uświęcenia bliźnich.
• Zobowiązujemy się do zachowania czystości według stanu, naśladowania cnót Matki Bożej i starania się o świętość życia, aby móc za Jej wstawiennictwem być wybawionym z czyśćca w pierwszą sobotę po naszej śmierci. Codziennie należy więc poświęcić jakiś czas na rozmyślanie nad życiem Maryi i nad Jej sposobem służby Bogu (np. w tajemnicach różańca św.), by umieć Ją naśladować.
• Zobowiązujemy się do codziennej modlitwy, zwłaszcza maryjnej. Codziennie odnawiamy poświęcenie się Maryi przez modlitwę szkaplerzną wyznaczoną przez kapłana w dniu przyjęcia Szkaplerza (zazwyczaj jest to: Pod Twoją obronę, Witaj, Królowo lub trzy Zdrowaś Maryjo).
• Zobowiązujemy się do życia duchem i misją zakonu karmelitańskiego, z uwzględnieniem charakteru naszego powołania, a w jedności z całym Zakonem; zobowiązujemy się raz w roku odprawić w dniach od 7 do 15 lipca nowennę ku czci Matki Bożej Szkaplerznej (prywatnie lub wspólnotowo) i w dniu 16 lipca, w samą Uroczystość, przystąpić do sakramentów świętych, by otrzymać odpust zupełny i ofiarować go za siebie lub za zmarłych.

WSKAZANIA DOTYCZĄCE PRZYJĘCIA SZKAPLERZA

Aby godnie przyjąć i nosić Szkaplerz św., należy:

• Nabyć Szkaplerz św.
• Przygotować się duchowo przez pojednanie z Bogiem, spowiedź i Komunię św. (stan łaski uświęcającej jest warunkiem otrzymania odpustu cząstkowego w dniu przyjęcia Szkaplerza św., a odpustu zupełnego w dniu wstąpienia do bractwa szkaplerznego).
• Poprosić kapłana o poświęcenie i nałożenie Szkaplerza w swojej parafii lub klasztorze karmelitańskim. Każdy kapłan i diakon katolicki może błogosławić i nałożyć Szkaplerz karmelitański według zatwierdzonego obrzędu. Nie nakładamy go sami, ale otrzymujemy tak, jak habit zakonny! Szkaplerz winien być nakładany po uprzednim poświęceniu. Kapłan wyznacza także codzienną modlitwę szkaplerzną.
• Szkaplerz nosimy na szyi tak, aby jedna jego część spoczywała na piersi, a druga na plecach (można go zastąpić medalikiem szkaplerznym).
• Zniszczonego Szkaplerza nie powinno się wyrzucać, gdyż został poświęcony; najlepiej go spalić.

Po przyjęciu Szkaplerza możemy w łączności z Karmelem pogłębiać naszą duchowość maryjną w bractwach, wspólnotach lub grupach szkaplerznych. Więcej informacji o Szkaplerzu, rodzinie i bractwach szkaplerznych dostępnych jest na stronie www.szkaplerz.pl

UWAGI OGÓLNE O ODPUSTACH

Przez odpust odpuszczają się nie grzechy, lecz kary doczesne. Odpust może być zupełny wszystkich kar lub cząstkowy niektórych kar. Jednego dnia można więcej dostąpić odpustów zupełnych i cząstkowych, jeżeli się wypełni warunki przepisane i w takim razie jeden dla siebie, zaś drugi można ofiarować duszom w czyśćcu. Do dostąpienia odpustu zupełnego potrzeba a) nie mieć przywiązania do żadnego nawet grzechu powszedniego, b) iść zwykle do spowiedzi (rozgrzeszenie sakramentalne jest niepotrzebne w przypadku, gdy nie ma się z czego spowiadać lub ma tylko grzechy powszednie). Spowiedź tygodniowa (7 dni) wystarcza, by dostąpić wszystkich odpustów przypadających w tygodniu, c) iść do Komunii św. Można komunikować w wigilię dnia odpustowego. Jedna Komunia św. wystarcza do dostąpienia wszystkich odpustów jednego dnia. Zwykle przepisane jest odwiedzenie brackich kościołów lub kaplic, a gdzie tych nie ma, kościołów parafialnych i modlitwy odpustowe albo 5 "Ojcze nasz" i 5 "Zdrowaś" w intencji danej przez Ojca św. o podwyższenie Kościoła, wytępienie herezji i o zgodę władców chrześcijańskich. Osoby wiodące wspólne życie mogą odwiedzić własne kościoły. Osobom chorym spowiednicy mogą wymienione warunki zamienić na inne dobre uczynki. Odpust przenosi się z uroczystością przełożoną na inny dzień. - Zaleca się, ażeby codziennie rano albo przystępując do Sakramentów św. albo odwiedzając jakiś kościół i modląc się, uczynić ogólną intencję dostąpienia wszystkich odpustów, na jakie się swymi dobrymi uczynkami zasłuży.

ODPUSTY SZKAPLERZA KARMELITAŃSKIEGO

1. Odpusty zupełne.
   
   1. W dzień przyjęcia szkaplerza.
      
   2. W uroczystość Matki Boskiej Szkaplerznej 16 lipca lub w jeden dzień oktawy. Uroczystość i odpust można obchodzić w niedziele następne.
      
   3. W godzinę śmierci.
      
   4. W jedną niedzielę każdego miesiąca, znajdując się na procesji Bractwa upoważnionej przez Biskupa. - Kto nie może znajdować się na procesji, powinien odwiedzić pobożnie kaplicę Bractwa. - Pielgrzymi, chorzy, więźniowie itd. mogą dostąpić tego odpustu, odmawiając małe oficjum o Najświętszej Maryi Pannie lub 50 "Ojcze nasz" i 50 "Zdrowaś", czyniąc akt skruchy doskonałej z postanowieniem wyspowiadania się i komunikowania, co jak najrychlej powinni wypełnić. Osoby żyjące w zgromadzeniu, a nie mające kaplicy brackiej, mogą zmówić wspólnie lub pojedynczo "Litanię do Wszystkich Świętych".
   Warunki do dostąpienia tych odpustów zupełnych: 1) Spowiedź, 2) Komunia św., 3) modlitwa w intencji danej przez Ojca św., a w godzinę śmierci trzeba wzywać ustami lub przynajmniej sercem słodkie Imię Jezus, jeżeli nie można przyjąć św. Sakramentów.
   
   
2. Odpusty zupełne mające nadto czwarty warunek: nawiedzenie kościoła karmelitańskiego lub (w razie niemożliwości) parafialnego, a gdy i to niemożliwe wypełnienie jakiego dobrego uczynku nakazanego przez spowiednika.
   1. 2 Lutego, Oczyszczenie Najświętszej Maryi Panny.
      4 Lutego, św. Andrzeja z Korsyn.
      19 Marca, św. Józefa,
      25 Marca, Zwiastowanie N.M.P.
      5 Maja, św. Anioła męczennika,
      16 Maja, św. Szymona Stocka,
      25 Maja, św. Magdaleny z Pazzis.
      2 Lipca, Nawiedzenie N.M.P.,
      20 Lipca, św. Eliasza proroka
      26 Lipca, św. Anny
      7 Sierpnia, św. Alberta wyznawcy,
      15 Sierpnia, Wniebowzięcia N.M.P.
      8 Września, Narodzenia N.M.P.,
      29 Września, św. Michała Archanioła.
      15 Października, św. Teresy
      8 Listopada, Niepokalanego Poczęcia N.M.P.
      
   2. We wszystkie środy całego roku.
      
   3. W trzecią niedzielę po Wielkanocy: Opieki św. Józefa.
      
   4. Za krótką adoracją Najświętszego Sakramentu w czasie nabożeństwa czterdziestogodzinnego w kościele karmelitańskim (raz w roku).
   
   
3. Odpusty cząstkowe.
   1. 5 lat i 5 kwadragen (200 dni) raz w miesiącu dla członków, którzy będą się spowiadać, komunikować i modlić w intencji danej przez Ojca św.
      
   2. 5 lat i 5 kwadragen dla tych, którzy towarzyszyli z zapaloną świecą Sakramentowi św. niesionemu do chorego i się modlili za niego,
      
   3. 3 lata i 3 kwadrageny (120 dni) odpustu dla członków Bractwa, którzy, wyspowiadawszy się, będą komunikowali w kościele lub kaplicy Bractwa i modlili się w intencji danej przez Ojca św. w jakiekolwiek święto Matki Boskiej.
      
   4. 300 dni odpustu za wstrzemięźliwość od mięsa w środy i piątki.
      
   5. 100 dni odpustu za odmówienie małego oficjum o Najświętszej Maryi Pannie.
      100 dni odpustu za towarzyszenie za pogrzebem jakiegokolwiek zmarłego, modląc się za niego.
      100 dni odpustu za wykonanie jakieś uczynku miłosierdzia, pobożności i nabożeństwa.
      
   6. 40 dni odpustu za 7 "Ojcze nasz", 7 "Zdrowaś" dla uwielbienia 7 pociech Maryi.

Wszystkie odpusty związane ze szkaplerzem karmelitańskim można ofiarować za dusze w czyśćcu.
Wszystkie ołtarze w kościołach karmelitańskie są uprzywilejowane we mszach żałobnych za dusze braci i sióstr szkaplerznych.

MODLITWA DO MATKI BOŻEJ SZKAPLERZNEJ
(odmawiana  przez św. Rafała Kalinowskiego)

O Błogosławiona Panno Niepokalana, ozdobo i światłości Góry Karmel, która okiem szczególnej dobroci patrzysz na każdego, który Twą świętą odziany jest szatą, spojrzyj i na mnie łaskawie i okryj mnie płaszczem swej macierzyńskiej opieki. Wspomóż mą słabość swoją potęgą, oświeć swą mądrością ciemności mojego serca, pomnażaj we mnie wiarę, nadzieję i miłość. Racz ozdobić moją duszę takimi łaskami i cnotami, aby zawsze była miłą Twemu Boskiemu Synowi i Tobie. Nie odstępuj mnie nigdy w życiu, pociesz mnie przy śmierci swoją najwdzięczniejszą obecnością i przedstaw mnie Najświętszej Trójcy jako dziecko swoje i sługę Tobie oddanego, abym Cię w niebie wiecznie chwalił i wielbił. Amen.

LITANIA

Litania składa się z tytułów wyrażających miłość i cześć, jakimi od początku określali Maryję karmelici (aspekt historyczny); przedstawia Ją także jako Mistrzynię życia duchowego oraz wzór i ideał karmelitańskiej konsekracji (aspekt pedagogiczny).

Litania do Maryi, Matki Karmelu

Kyrie, elejson. Chryste, elejson. Kyrie, elejson.
Chryste, usłysz nas. Chryste, wysłuchaj nas.
Ojcze z nieba, Boże, zmiłuj się nad nami.
Synu, Odkupicielu świata, Boże,
Duchu Święty, Boże,
Święta Trójco, Jedyny Boże,
Dziewicza Boża Rodzicielko, módl się za nami.
Zapowiedziana proroczo przez Eliasza,
Patronko i Pani Karmelu,
Królowo, Ozdobo Karmelu,
Matko i Siostro nasza,
Opiekunko Karmelu,
Chroniąca nas szkaplerzem świętym,
W historii Karmelu zawsze obecna,
Błogosławiona Dziewico z Góry Karmel,
Chwało Góry Karmel,
Kwiecie Karmelu,
Gwiazdo morza,
Bramo nieba,
Życie i nasza nadziejo,
Matko najsłodsza,
Matko miłosierdzia,
Matko pięknej miłości,
Matko łaski Bożej,
Matko Dziewico,
Dziewico Czystego Serca,
Dziewico Niepokalana,
Oblubienico Ducha Świętego,
Mieszkanie Trójcy Świętej,
Przeczysty obrazie Kościoła,
Mistrzyni życia duchowego,
Nosząca Słowo Boga,
Dziewico zasłuchana w Słowo,
Dziewico czuwająca,
Dziewico cicha i ukryta,
Zachowująca w sercu wszystkie Boże sprawy,
Trwająca na modlitwie,
Trwająca mężnie w mroku wiary,
Zawsze uległa Duchowi Świętemu,
Posłuszna woli Ojca,
Idąca za Chrystusem aż do stóp krzyża,
Oczekująca ufnie na zmartwychwstanie Pana,
Zjednoczona z Jezusem w bólu i radości,
Doskonała uczennico swojego Syna,
Pierwsza spośród ubogich Pana,
Pokorna służebnico Pańska,
Wzorze modlitwy i wyrzeczenia,
Wzorze kontemplacji i wstawiennictwa,
Wzorze naszego oddania się Bogu,
Maryjo, miłująca obecności,
Towarzysząca nam w pielgrzymce wiary,
Przewodniczko na Górę Karmel,
Królowo szkaplerza świętego,

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata,
przepuść nam, Panie.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata,
wysłuchaj nas, Panie.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata,
zmiłuj się nad nami.

P. (1) Nasza Matko i Królowo z Góry Karmel,
W. (2) Daj nam znak opieki Twojej.

Módlmy się:
Boże, z Twojej dobroci otrzymaliśmy Niepokalaną Dziewicę Maryję za Matkę i Królową Karmelu; spraw, abyśmy będąc na świecie Jej wiernym obrazem, tak jak Ona ustawicznie rozważali Twoje słowo, Jej sercem miłowali braci i pociągali ich do Chrystusa, życie za nich oddając. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen.

Albo:
Boże, Dawco świętego powołania, przyjmij nasze oddanie się Tobie na służbę i spraw, abyśmy zawsze byli wierni temu przymierzu miłości, jakie z Twojej woli z całą Rodziną Karmelu zawarła w Kościele Najświętsza Dziewica. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen.

Albo:
Boże, Ty ozdobiłeś Zakon Karmelitański zaszczytnym tytułem Najświętszej Rodzicielki Twojego Syna, Maryi, zawsze Dziewicy, spraw łaskawie, abyśmy oddając Jej cześć i umocnieni Jej obroną, zasłużyli na osiągnięcie wiecznych radości. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen.

Wezwania

P. My wszyscy, którzy nosimy święty habit Karmelu, jesteśmy powołani do modlitwy i kontemplacji; to jest bowiem nasz początek, z tego rodu się wywodzimy, od owych świętych ojców naszych z Góry Karmel, którzy w głębokiej samotności i w całkowitym oderwaniu od spraw tego świata, szukali jedynego skarbu, drogocennej perły kontemplacji. Pamiętajmy zawsze o naszych ojcach, tych świętych pustelnikach, których życie pragniemy naśladować. Pomnijmy, jak prędko wszystko na tym świecie się kończy i jak wielką łaskę uczynił nam Pan, powołując nas do tego Zakonu. Miejmy wciąż przed oczyma przykład naszych prawdziwych fundatorów, owych świętych ojców, których jesteśmy potomstwem. Wiemy przecież, że nie inną drogą, jak tylko drogą ubóstwa i pokory doszli oni do tej szczęśliwości, w której cieszą się dzisiaj posiadaniem Boga. Zdobywajmy się na świętą zuchwałość. Postanówmy sobie i usiłujmy, za łaską Boga, stać się świętymi jak oni. (św. Teresa od Jezusa)

Modlitwa w ciszy

Módlmy się:

Boże, niech nas wspomaga opieka Najświętszej Maryi Panny, naszej Matki, oraz wspólne modlitwy Świętych Zakonu Karmelitańskiego, abyśmy wiernie wstępowali w ich ślady i zawsze wspierali Twój Kościół modlitwą i czynem. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen.