Św. Stanisław Kostka, kleryk. Urodził się 28 grudnia 1550 r. w Rostkowie na Mazowszu. Był synem
kasztelana zakroczymskiego. W wieku 14 lat razem z bratem został wysłany do szkół jezuickich w Wied-
niu. Stanisław połączył naukę z życiem religijnym. W grudniu 1565 r. ciężko zachorował. Nagłe uzdro-
wienie przypisał Matce Bożej, do której miał wielkie nabożeństwo. Stanisław pragnął wstąpić do zgro-
madzenia jezuitów, ale nie mógł liczyć na pozwolenie rodziców. W sierpniu 1567 r. pieszo, w przebraniu,
uciekł z Wiednia. Dotarł do Dyllingi w Bawarii (ok. 650 km) i zgłosił się do św. Piotra Kanizjusza. Ten
wysłał go do Rzymu, gdzie św. Franciszek Borgiasz przyjął go 28 października 1567 r. do nowicjatu.
Swoim wzorowym życiem, duchową dojrzałością i rozmodleniem budował całe otoczenie. Mając 18 lat
złożył śluby zakonne. Zmarł w sierpniu 1568 r., przepowiedziawszy swoją śmierć. Kult zrodził się na-
tychmiast i spontanicznie. Beatyfikowany w 1670 r. Kanonizowany przez Benedykta XIII (1726). Reli-
kwie Świętego spoczywają w kościele św. Andrzeja na Kwirynale w Rzymie. Św. Stanisław jest patro-
nem Polski (od 1671 r.) i Litwy, archidiecezji łódzkiej i warszawskiej, diecezji chełmińskiej i płockiej,
Gniezna, Lublina, Lwowa, Poznania, Warszawy; studentów oraz nowicjuszy jezuickich, a także polskiej
młodzieży. Św. Stanisławowi przypisuje się zwycięstwo Polski odniesione nad Turkami pod Chocimiem
w 1621 r. W tym dniu o. Oborski, jezuita, widział św. Stanisława w obłokach, jak błagał Matkę Bożą o
pomoc. Król Jan Kazimierz przypisywał orędownictwu Świętego zwycięstwo odniesione pod Berestecz-
kiem (1651).
W ikonografii przedstawiany jest św. Stanisław Kostka w stroju jezuity. Jego atrybutami są: anioł podają-
cy mu Komunię, Dziecię Jezus na ręku, krucyfiks, laska pielgrzymia, lilia, Madonna, różaniec.
Pokój św. Stanisława w dawnym rzymskim nowicjacie zamieniono na kaplicę. Piotr Le Gros wykonał
piękną rzeźbę Świętego, który leży na łożu śmierci. Nad nim obraz Matki Bożej rzucającej ku niemu ró-
że. Pod obrazem wiersz Cypriana Norwida:
W komnacie, gdzie Stanisław święty zasnął w Bogu, Na miejscu łoża jego stoi grób z marmuru – taki, że
widz niechcący wstrzymuje się w progu, Myśląc, że Święty we śnie zwrócił twarz od muru, i rannych
dzwonów echa w powietrzu dochodzi, i wstać chce - i po pierwszy raz człowieka zwodzi.
– Nad łożem tym i grobem świeci wizerunek Królowej Nieba, która z świętych chórem schodzi i tron
opuszcza, nędzy śpiesząc na ratunek.
– Palm wiele, kwiatów wiele aniołowie niosą, Skrzydłami z ram lub nogą występując bosą. Gdzie zaś od
dołu obraz kończy się, ku stronie, W którą Stanisław Kostka blade zwracał skronie, Jeszcze na ram złoce-
niu róża Jedna świeci:
Niby że, po obrazu stoczywszy się płótnie, Upaść ma jak ostatni dźwięk, gdy składasz lutnię. I nie zle-
ciała dotąd na ziemię – i leci...
