Św. Dorota, dziewica, męczennica (+ 305). “Martyrologium rzymskie” w paru zdaniach opisuje jej dzieje: “W Cezarei, w Kapadocji, rocznica zgonu św. Doroty. Z wyroku Saprycjusza, namiestnika tej prowincji, najpierw dręczono ja w katowni, w końcu skazano na ścięcie. Na widok jej męczeństwa nawrócił się młody mówca imieniem Teofil. Zaraz tez męczono go okrutnie na katowni, następnie ścięto mieczem”. Patronka m.in. młodych małżeństw, ogrodników, botaników, górników. Jej postaćjest w herbie Wrocławia. Jedna z Czternastu Świętych Wspomożycieli. Św. Dorotę, czczona szeroko w Europie, upodobałysobie sztuka i literatura. Opis śmierci Świętej przekazuje legenda. Teofil (adwokat, kat?) miał skazaną zapytać z ironią, czemu jej tak spieszno do śmierci. Ta miała odpowiedzieć: “Bowiem idę do niebieskich ogrodów”. Wówczas ten młody przeciwnik chrześcijan powiedziałkpiąco: “Gdybyśmi z twoich ogrodów niebieskich podarowała owoce i kwiaty, to uwierzyłbym”. Nagle, mimo że była to zima, zjawiło się pacholę z koszykiem pełnym dorodnych jabłek i pięknych róż. Fakt ten miał stać się przyczyną nawrócenia Teofila.
W ikonografii atrybutami św. Doroty są: anioł, trzy jabłka i trzy róże lub kosz z owym rajskim prezentem, a także korona, krzyż, lilia, miecz, palma męczeństwa. Św. Dorota przedstawiana jest w stroju królewskim z koroną na głowie. Czasami wśród chórów anielskich.
