Tomasz Apostoł, Święty Tomasz, gr. Didymos i aram. tôma ['bliźniak'], cs. Apostoł Foma – postać biblijna, jeden z 12 apostołów Chrystusa, męczennik chrześcijański, święty Kościoła katolickiego, anglikańskiego, luterańskiego, ormiańskiego, koptyjskiego, syryjskiego i prawosławnego. Święty ten wymieniany jest w Modlitwie Eucharystycznej (Communicantes) Kanonu rzymskiego.
Według Biblii nie było go podczas ukazania się zmartwychwstałego Chrystusa apostołom. Gdy potem opowiadali mu o tym, nie chciał im uwierzyć, ale postawił warunek, że uwierzy, kiedy sam zobaczy Jezusa i dotknie Jego ran. Gdy Jezus pojawił się ponownie, poprosił nieufnego Tomasza, aby włożył palce w miejsca po zadanych ranach. Tomasz zdumiony wypowiedział słowa: Pan mój i Bóg mój. W języku potocznym niewierny Tomasz stał się synonimem sceptyka. Papież Grzegorz Wielki skomentował to wydarzenie: "Więcej pomaga naszej wierze niewiara Tomasza, niż wiara apostołów". Tradycja przypisuje Tomaszowi przeprowadzenie ewangelizacji Partów i Indii. Legendy przypisują św. Tomaszowi założenie Kościoła malabarskiego.
Imię Tomasz, podobnie jak imiona Filip i Andrzej, odbiegają od imion większości apostołów, które są teoforyczne, czyli zawierające w sobie imię Boga. Forma hebrajska t'om i aramejska t'oma[1] oznacza bliźniaka i została przetłumaczona na grecki jako didymos, co też oznacza bliźniaka. Nie wiemy jednak, czyim bliźniakiem był Tomasz Apostoł. Według legendy miał brata Eleazara lub siostrę Lizję (Lidia). Według gnostyków miał być on bratem bliźniakiem Jezusa, któremu ten objawił najwyższą prawdę o Bogu. Nie wiadomo też nic o jego pochodzeniu, rodzinie i zawodzie. Możemy tylko przypuszczać, że był rybakiem, jak większość apostołów, gdyż w opisie ze zmartwychwstałym Chrystusem nad jeziorem Genezaret znajduje się wśród rybaków i jest wyliczony jako drugi po Piotrze, obok synów Zebedeusza i Natanaela. (J 21, 2)
Apokryfy opisujące życie Tomasza jako jedne z pięciu wielkich apokryfów stanowią dzieło wyjątkowe. Zostały napisane po grecku albo syryjsku i zachowały się obydwie wersje. Najprawdopodobniej oryginałem jest wersja syryjska. Według nich Tomasz poniósł męczeńską śmierć w Kalaminie w Indiach, zabity mieczem lub lancą. Jego grób znajduje się pod ołtarzem w katedrze w Madrasie w pobliżu Zatoki Bengalskiej. Jego ciało w nieznanych okolicznościach przewieziono w III wieku do Edessy (obecnie turecka Şanlıurfa) w Azji Mniejszej. Powstał tam prężny ośrodek jego kultu oraz powstała bogata literatura o nim. Tomaszowi przypisuje się autorstwo gnostyckiej Ewangelii Tomasza.
Źródło: wikipedia.pl
