Św. Mateusz, Apostoł i Ewangelista (+ I w). Należał do grona dwunastu Apostołów. W Ewangelii św.
Marka (2,14) jest nazwany: “Lewi, syn Alfeusza” z Kafarnaum. Jezus powołał go na swego ucznia, kiedy
pełnił urząd celnika (Mt 9,9-13). Mateusz przed pójściem z Mistrzem wydał ucztę, na którą zaprosił cel-
ników i grzeszników. Najstarsza tradycja przypisuje Mateuszowi, autorstwo pierwszej Ewangelii, napisa-
nej dla Żydów w języku aramejskim, argumentującej, że Jezus jest oczekiwanym przez nich Mesjaszem.
W Nim spełniły się wszystkie proroctwa. Jak świadczy Klemens Aleksandryjski - Mateusz do 42 roku
przebywał i nauczał w Jerozolimie, następnie udał się do Etiopii, gdzie poniósł śmierć męczeńską. We-
dług innych opinii apostołował w kraju Fartów oraz w Persji. Jego relikwie w X wieku miały być prze-
wiezione ze Wschodu do Salerno w pobliżu Neapolu. Św. Mateusz jest patronem diecezji i miasta Saler-
no, alkoholików, księgowych, pracowników kantorów, celników, urzędników podatkowych.
W ikonografii św. Mateusz przedstawiany był w postaci młodzieńca, później - zwłaszcza w sztuce bi-
zantyjskiej, jako siwowłosy, stary mężczyzna. W sztuce zachodniej od czasów średniowiecza dominuje
obraz silnie zbudowanego, brodatego mężczyzny w średnim wieku. Ubrany bywa w tradycyjną długą,
białą suknię apostolską i w tunikę. Bywa także ukazywany w postawie siedzącej, kiedy pisze - przy nim
stoi anioł, przekazujący natchnienie. Jego atrybutami są: księga i pióro, miecz lub halabarda, postać
uskrzydlonego młodzieńca, sakwa z pieniędzmi u stóp, torba podróżna.
